Tęcza
Odtwórz nagranie artykułu
Zespół Śpiewaczy „Tęcza” powstał w 2012 roku z inicjatywy „Koła Emerytów” wywodzącego się ze Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów „Aktywny Senior” Psary. Funkcjonuje w ramach działalności Gminnego Ośrodka Kultury Gminy Psary. Kierownikiem zespołu jest Halina Niedbała. Obecnie grupa liczy 12 osób (8 kobiet i 4 mężczyzn). Wykonują repertuar śpiewaczy przy akompaniamencie akordeonu i instrumentów klawiszowych, na których gra Paweł Niedbała, będący jednocześnie instruktorem w zespole. Od początku kronikę „Tęczy” prowadziła Zofia Flak, od dwóch lat tę rolę pełni Alina Nowak.
Grupa prezentowała swój repertuar podczas lokalnych i ogólnopolskich uroczystości i imprez m. in. brała udział w „Festiwalu Pieśni Zalotnych i Miłosnych” w Preczowie, w Gminnych Dożynkach w Psarach, w Przeglądzie Zespołów Śpiewaczych w Mikołowie, w Przeglądzie Folklorystycznym w Siewierzu, w „Ogólnopolskim Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych – Folkloriada Jurajska” w Żarkach, w Festiwalu Piosenki Ludowej „Czerwone Korale” w Jaworznie. W 2017 roku Zespół śpiewaczy „Tęcza” otrzymał Nagrodę Starosty Będzińskiego.
W repertuarze „Tęczy” dominują współczesne pieśni autorskie o charakterze biesiadnym, gdzie pojawia się tematyka zalotna lub miłosna (Tam pod borem, tam pod lasem; Kochał się w dziewczynie cały roczek zeszły; Kwiaty kocham i ciebie), jak również utwory wykorzystujące linię melodyczną znanych przebojów zachodnich (Ile, ile dróg; Gdy wyjeżdżasz gdzieś daleko w obce kraje) i śląskich np. Szła babeczka do laseczka (w oparciu o znaną pieśń z incipitem Szła dzieweczka do laseczka). Pojawiają się również pieśni, które funkcjonują jako ludowe np. o proweniencji śląskiej np. Zachodzi słoneczko czy Stoi grusza w polu. Na szczególną uwagę zasługuje repertuar lokalny, gdzie występują miejsca i osoby związane z regionem (m. in. Zagłębiowski zamek; Dwanaście listeczków).
W repertuarze zespołu funkcjonuje ciekawa pieśń balladowa o incipicie W niedzielę raniuszko, której bez wątpienia można przypisać dawne pochodzenie. Ten gatunek nie należy do często wykonywanych, a motyw panny, która chciała pozbawić życia swoje nieślubne dziecko jest znany w całej Polsce. W tekście można zauważyć elementy mazurzenia (wpływy małopolskie), ale też archaizmy (k’niej; pomóżcież).
Z kolei pieśń Koło mego ł'okiyneczka należy prawdopodobnie do pieśni obrzędowych dorocznych, związanych z kolędowaniem wiosennym – składanie życzeń gospodarzom. Tutaj również pojawiają się elementy gwarowe i archaizmy – łokiyneczko czy Pon Jezus nadgrodzi.